Skip to main content
Zullen we weer gewoon schooltje gaan spelen? Jacques Vriens

Een hart onder de riem
voor iedere leerkracht, ouder en leerling!

Gelezen:
Zullen we weer gewoon schooltje gaan spelen?
Jacques Vriens

Jacques Vriens is mijn favoriete leerkracht, schooldirecteur, theatermaker en schrijver. Toen ik nog niet wist, dat hij dyslectisch was, las ik mijn kinderen al met smaak voor uit zijn ‘Meester Jaap’-boekjes.

In ‘Zullen we weer gewoon schooltje gaan spelen?’ vertelt hij hoe hij tegen het onderwijs van vandaag aankijkt. Wat volgens hem goed gaat en waar we de foute afslag hebben genomen. Want goed onderwijs is volgens hem een compromis tussen het ‘goede oude’ en het ‘goede nieuwe’, waarbij het nog steeds de juf of de meester is die het zal moeten waarmaken.

Hoe ziet zo’n school eruit? Ik laat Jacques het liefste zoveel mogelijk zelf aan het woord.

Verschillen tussen leerlingen

‘Verschillen in uiterlijk, kleding, religie, afkomst, cultuur, maar ook prestaties, sportiviteit, creatief enzovoort worden positief benoemd vanaf de éérste dag dat kinderen op school zitten met als motto: ‘Stel je voor dat we allemaal hetzelfde zouden zijn. Dat zou saai worden.

Basis van dit alles is natuurlijk het zelfvertrouwen dat je kinderen schenkt door ze de kans te geven te laten zien wat ze wél kunnen. (….) Vanuit dat positieve gevoel kun je dan samen met kinderen de dingen aanpakken die ze moeilijk vinden.’

Burgerschap moet in de genen van je school zitten……

‘Burgerschap is geen apart vak. Een leerkracht met een democratische gezindheid geeft kinderen niet alleen zelfvertrouwen, maar leert hen ook omgaan met hun agressie en frustraties. Hij laat hen zien dat wat anders is, niet meteen raar, gevaarlijk of dom is, want onwetendheid is de voedingsbodem voor vooroordelen. Zijn klas is de maatschappij in het klein, waarin een kind oefent voor later.’

……evenals anti-pesten

‘Vanaf mijn eerste dag als meester en later als directeur deed ik er alles aan om mijn collega’s ervan te doordringen dat je als anti-pestschool met elkaar op één lijn moet zitten en dat het van het grootste belang is dat iedereen op school op een aardige manier met elkaar omgaat. Een ander belangrijk punt is dat kinderen vanaf groep 1 weten dat ze mét elkaar verantwoordelijk zijn voor de sfeer in de school. Samen kun je ervoor zorgen dat iedereen met plezier de school binnenstapt.’

Jacques Vriens Jeugd journaal

Toetsgekte

Jacques Vriens liet zich als leerkracht al inspireren door traditionele onderwijsvernieuwers als Maria Montessori, Helen Parkhurst (Daltononderwijs) en Peter Petersen (Jenaplan), maar hij kijkt ook verlekkerd naar digiborden en alle andere nieuwe elementen in de school.
Hij is duidelijk over de toetsgekte in het onderwijs. Leerkrachten zijn jarenlang afgerekend op testresultaten – door het schoolbestuur, de ouders en de onderwijsinspectie. Maar met al dat toetsen is de school voor leerlingen niet langer een plek waar ze zich op hun eigen manier en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen, verliezen leerkrachten de essentie van hun vak en kelderen de prestaties…… de leesprestatie bijvoorbeeld.

Lezen is verdwijnen in een verhaal

Als geen ander weet Jacques Vriens dat lezen niet voor iedereen vanzelf gaat en al helemaal niet als er thuis weinig wordt gelezen.

Broeder Angelino las op school voor uit de boeken van Arendsoog waar de kleine Jacques helemaal bij kon wegdromen. Broeder had overigens wel de vervelende gewoonte om op spannende momenten te stoppen. Daar kreeg Jacques genoeg van en hij ging naar de biep. ‘Als een bezetene stortte ik mij op alle boeken van Arendsoog en werd van de ene op de andere dag een lezer.’

Tegenwoordig pleit Jacques er op scholen voor om kinderen minstens 20 minuten per dag te laten lezen. En om regelmatig voor te lezen. Want lezen is verdwijnen in een verhaal, het is televisie in je eigen hoofd. Kinderen hebben het nodig om goed te kunnen lezen. Dus láát ze lezen, al dan niet met koptelefoon. En als ze een boek hebben dat ze stom vinden, mogen ze het meteen ruilen.

Geen uitgebreide administratie achteraf met een leesverslag, maar in de groep vertellen waarom je een boek mooi vindt of niet.

Jacques pleit voor een ‘creatieve leerkracht’: ‘iemand die gewoon goed kijkt en denkt: hoe kan ik dít kind in déze situatie en met déze achterstand zo goed mogelijk helpen.’ En die leerkracht moet daar de gelegenheid en de middelen voor hebben.

En samen met de Amsterdamse schoolmeester Theo Thijssen verzucht hij: ‘We horen enkel maar een gelukkige klas te zijn en de rest is onzin.’

Zullen we weer gewoon schooltje gaan spelen? is een hart onder de riem voor iedere leerkracht, ouder en leerling!

Jacques Vriens Zullen we weer gewoon schooltje gaan spelen?
Hilversum B for Books, 2020.
November 2020

Font
Off On
Size
revert
Content
Color
revert
Links
Color
revert